‍Voorkom problemen: kies een financieel gezonde aannemer en verlies je voorschot niet

Dit gastartikel is geschreven door Vincent van ondernemingoprichten.be. Vincent is gecertificeerd fiscaal accountant en legt uit welke analyses je zelf kan uitvoeren om een financieel gezonde aannemer te selecteren.
‍

Volg deze checklist en bescherm jezelf tegen faillissementen en malafide spelers in de bouwsector.

‍

Start met het ondernemingsnummer of btw-nummer

Het eerste wat je moet doen, is het ondernemingsnummer of btw-nummer van de aannemer opzoeken. Dat kan via de KBO (kruispuntbank van ondernemingen) door een opzoeking op adres of naam.

Voor Belgische bedrijven zijn deze nummers identiek, met als enige verschil dat het btw-nummer voorafgegaan wordt door de letters “BE”.

‍

Raadpleeg de jaarrekening: opzoeken jaarrekening

Gaat het om een BV of NV? Dan kan je de jaarrekening raadplegen via de website van de Nationale Bank van België. Sluit de onderneming haar boekjaar af op 31 december? Controleer dan of de jaarrekening binnen de 7 maanden na afsluiting werd neergelegd. Is dat niet zo? Dan is dat meteen een alarmsignaal en reden voor verder onderzoek.

Voor boekjaren die eindigen op een andere datum (zoals 30/09, 30/06 of 31/03) geldt dezelfde neerleggingstermijn van maximaal 7 maanden.

Een laattijdige neerlegging van de jaarrekening kan wijzen op:

• Een poging om de cijfers zo lang mogelijk buiten de publieke aandacht te houden, mogelijk door financiële moeilijkheden of wanorde in de boekhouding.
• Een lakse houding tegenover wettelijke verplichtingen.
• Ernstige interne problemen, zoals een boekhouder of accountant die niet (tijdig) werd betaald. Dat is uitzonderlijk, maar niet onmogelijk.

‍

Wat controleer je in de jaarrekening?

‍

1. Winstgevendheid
Is het bedrijf rendabel? Scrol naar de resultatenrekening en bekijk of er effectief winst wordt gemaakt.

‍

2. Bestuurders
Controleer wie de jaarrekening heeft ondertekend. Zoek deze personen op via Google. Kom je verontrustende berichten of artikels tegen? Dan is er mogelijk eerder sprake geweest van problematisch bestuur.

‍

3. Solvabiliteit (onder het passief)
Bekijk de verhouding tussen het eigen vermogen en het vreemd vermogen. Let daarbij vooral op hoe het bedrijf omgaat met voorschotten. Die moeten verplicht opgenomen zijn als schuld in de balans, bijvoorbeeld onder rekening 46 (vooruitbetalingen op bestellingen) of 49 (overlopende rekeningen). Veel bouwbedrijven maken hier fouten of laten voorschotten zelfs volledig achterwege.

Bij Cralux worden alle ontvangen voorschotten correct geboekt. Zo wordt er geen valse omzet gedeclareerd. De toekomstige omzet wordt correct geboekt in het jaar waarin de werken effectief worden uitgevoerd, niet in het jaar van verkoop of ontvangst van het voorschot.

‍

4. Toelichting bij de jaarrekening
Bekijk of er extra info wordt gegeven over het vreemd vermogen, zoals de voorschotten voor toekomstige projecten. Bij bouwbedrijven is die toelichting vaak verplicht.

‍

5. Aantal VTE’s (voltijdsequivalenten)
Hoeveel mensen staan effectief op de loonlijst? Een bedrijf zonder eigen werknemers werkt uitsluitend met onderaannemers. Bij minder dan vijf VTE’s mag je je afvragen of je met een bouwbedrijf te maken hebt, of eerder met een marketingmachine die louter doorverkoopt aan onderaannemers.

Cralux kiest bewust voor een gezonde mix: eigen werkkrachten én betrouwbare onderaannemers. Daardoor is er interne opvolging van begin tot einde.

‍

6. Vaste activa
Heeft het bouwbedrijf vaste activa op de balans? Dat toont aan dat de onderneming investeert in eigen middelen en infrastructuur. Zie je meerdere investeringen onder de vaste activa? Dan gaat het niet om een ‘lege’ werkvennootschap waarin alleen risico’s worden afgeschermd.

Zo bezit Cralux eind 2023 meer dan 2,8 miljoen euro aan vaste activa. Bij veel concurrenten zie je daarentegen amper vaste activa, wat wijst op een lage investeringsgraad en een grotere kans op snelle doorstart bij problemen.

‍

Wat als er geen jaarrekening beschikbaar is?

Let dan goed op. Sommige rechtsvormen, zoals de commanditaire vennootschap (CommV), de vennootschap onder firma (VOF) of de eenmanszaak, moeten geen jaarrekening publiceren.

Deze rechtsvormen hebben onbeperkte aansprakelijkheid. Gaat het mis, dan is de vennoot of zelfstandige persoonlijk aansprakelijk voor alle schade. In theorie lijkt dat een extra zekerheid, maar in de praktijk zijn schadebedragen in de bouw vaak vele malen hoger dan het privévermogen van de zaakvoerder.

Kies daarom bij voorkeur voor een vennootschap die haar jaarrekening publiek maakt. Zo heb je tenminste iets om op te steunen.

‍

Wat als het een nieuwe vennootschap is?

In dat geval is er nog geen jaarrekening beschikbaar, omdat het eerste boekjaar nog niet werd afgesloten. Pas na dat eerste boekjaar kan je een financiële analyse maken.

Dat wil zeggen dat een nieuwe vennootschap dus geen garantie kan bieden op financiële stabiliteit. Vraag eventueel naar interne documentatie die niet publiek raadpleegbaar is.

‍

Voorschot betalen? Doe het pas na controle

Een voorschot betalen zonder voorafgaand financieel onderzoek is vragen om problemen. Neem dus even de tijd voor een simpele controle – het kost je hooguit een kwartier, maar kan je duizenden euro’s besparen.